Petycja:
1 + 1 = 2 % Kraków dla przyszłości
Inicjatywa obywatelska: Fundacja AYA Found / Kultura Futura e-POLIS
Władze samorządowe oraz społeczność obywatelska Krakowa, Miasta UNESCO i Europejska Stolica Kultury z roku 2000, są zobligowane do szczególnego dbania o zasoby naturalne i kulturę naszego miasta. Kraków to żywy organizm w nieustającym rozwoju, który powinien przebiegać w sposób przemyślany i harmonijny, w procesie nastawionym na kreowanie przestrzeni z najwyższą dbałością o wartości nadrzędne, jakimi są natura i kultura. To dezyderat wynikający z troski o współczesnych, ale i z myślą o następnych pokoleniach obywateli e-POLIS – miasta przyszłości, których dobrostan budowany jest teraz. To także aspekt edukacyjny, którego celem ma być podnoszenie świadomości i wrażliwości, w końcu kompetencji naszych współobywateli, związany z oddziaływaniem sfery sztuki w sposób demokratyczny – ogólnie dostępny w przestrzeni publicznej.
Proces wymaga odpowiedzialnego planowania i wsparcia merytorycznego, organizacyjnego, jak i finansowego. Za przykładem wielu miast świadomych wyzwań współczesności, wdrożenie w Krakowie obowiązku przeznaczania z budżetu inwestycji miejskich 1 % na realizację projektów z dziedziny sztuki w przestrzeni publicznej pozwala systemowo budować przestrzeń wspólną, która zachwyca i edukuje.
Metodyczne i świadome implementowanie dzieł sztuki w tkankę miasta ma wielowiekową tradycję. Najwyższy czas do niej nawiązać w sposób adekwatny do naszych czasów: świadomy, konsekwentny, odpowiedzialny i transparentny. Drugi procent z inwestycji ma być przeznaczony na elementy zielonego ekosystemu wokół danej inwestycji, z której środki pochodzą. To np. parki kieszonkowe, zielone ściany, dachy czy innowacyjne rozwiązania z dziedziny retencji. Zmiany klimatyczne wymagają mądrej polityki skutkującej strategią kreowania przestrzeni miejskiej w sposób gwarantujący dobrostan obywateli wsparty procesem partycypacyjnym i oparty na zrównoważonym rozwoju Krakowa.
To proste jak 1+1=2.
Fundacja AYA Found realizując Program e-POLIS Miasto Przyszłości od lat walczy o rewitalizację terenów dzielnicy Wesoła czy Podgórza. Przykładem udanej inwestycji w tym duchu jest projekt i realizacja Teatru KTO na ul. Zamoyskiego na krakowskim Podgórzu wyróżniony licznymi nagrodami, w tym: „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.” w kategorii „Pamięć miejsc historycznych”.
Do tej pory przestrzeń publiczna oddana była na pastwę działań doraźnych, efemerycznych, bez planu, w oparciu o arbitralne decyzje władz. To zbyt często skutkuje bałaganem wizualnym, wątpliwej jakości realizacjami – w konsekwencji: degradacją przestrzeni wspólnej, co odbija się na jakości i prestiżu Krakowa. Czas to zmienić.
Liczne miasta, nie tylko europejskie, realizują już projekt 1 % pochodzący z inwestycji publicznych na rzecz sztuki. Kraków chcący stać się e-POLIS – Miastem Przyszłości, ma szansę stać się liderem przemian i wdrożyć procedury wiązane z projektem 1+1=2 %. Sztuka i rozwiązania proekologiczne w przestrzeni publicznej powinny stać się zadaniami o charakterze priorytetowym.
Dzięki decyzji o realizacji idei 1 + 1 = 2 % Kraków dla przyszłości nasze miasto, kulturalna stolica Polski, nie będzie określeniem gołosłownym. Dzięki światłym decyzjom wspartym opinią Architekta Miasta, Kraków ma szansę stać się liderem wdrażania procesów wspierających kulturę i naturę na miarę wyzwań współczesności.
HISTORIA / KONTEKST
1% we Francji.
Od 1951 roku w ramach rozwiązań systemowych, na terenie całego kraju powstało ponad 12 400 projektów, w których wzięło udział ponad 4 000 artystów. Poprzez typologię obiektów (budynki szkół, komisariaty policji, sądy itp.) realizacje wynikające z budżetu „artystyczny 1%” sztuka dociera do bardzo szerokiego grona odbiorców w sposób demokratyczny. Przestrzeń wspólna jest swego rodzaju galerią w przestrzeni publicznej, mającą poza rolą estetyczną także edukacyjny charakter: to realna szansa na budowanie świadomości obywateli miasta, niekoniecznie zaznajomionych z miejscami związanymi ze sztuką jak galerie czy muzea.
Każdy 1% na projekt artystyczny, skutkuje zleceniem lub zakupem dzieła w ramach inwestycji. Właściwe gremium, Regionalna Rada ds. Kultury zaprasza do składania wniosków. Ich realizacja: zaprojektowanie, produkcja, dostawa i instalacja dzieła sztuki w ramach 1% artystycznego stanowi zwieńczenie każdej publicznej inwestycji.
Ogłoszenie o publicznym zaproszeniu do składania wniosków oraz specyfikacja konkursu są publicznie dostępne a procedury są w pełni transparentne. Zaproszenia do składania wniosków oraz w specyfikacje konkretnych uwarunkowań są dostępne w mediach, także społecznościowych. Terminy nadsyłania zgłoszeń konkursowych uzależniony jest od harmonogramu finansowania danej inwestycji i trwa przez cały rok.
Podobne rozwiązania mają: Finowie, Szwajcarzy, Norwegowie itd. Najwcześniej o swoją przestrzeń publiczną w taki sposób zaczęła dbać Szwecja. Istniejąca przy ministerstwie kultury rada – The National Public Art Council dba o rozwój sztuki w przestrzeni publicznej od 1937 roku.
Zagłosuj:
foto: Michał Musielak